प्रतिरोधक म्हणजे काय
प्रतिरोधक आणि प्रतिरोधक गणने म्हणजे काय.
- प्रतिरोधक म्हणजे काय
- ओमचा नियम
- समांतर मध्ये प्रतिरोधक
- मालिकांमधील प्रतिरोधक
- परिमाण आणि सामग्री प्रभावित करते
- प्रतिरोधक प्रतिमा
- प्रतिरोधक चिन्हे
- प्रतिरोधक रंग कोड
- प्रतिरोधक प्रकार
प्रतिरोधक म्हणजे काय
रेझिस्टर एक विद्युत घटक आहे जो विद्युत प्रवाह कमी करतो.
विद्युत् प्रवाह कमी करण्याच्या प्रतिरोधकाच्या क्षमतेस रेसिस्टन्स असे म्हणतात आणि ते ओम्म्सच्या युनिट्स (प्रतीक: Ω) मध्ये मोजले जाते.
जर आपण पाईप्सद्वारे पाण्याच्या प्रवाहाशी एकरूपता निर्माण केली तर प्रतिरोधक पातळ पाईप आहे ज्यामुळे पाण्याचा प्रवाह कमी होतो.
ओमचा नियम
विद्युत्विरोधक वर्तमान मी amps (अ) मध्ये विद्युत्विरोधक च्या दाब समान आहे व्ही व्होल्ट मध्ये (V)
ओम्म्स (Ω) मध्ये रेझिस्टन्स आर ने विभाजित :
विद्युत्विरोधक वीज पी वॅट्स (प) मध्ये विद्युत्विरोधक वर्तमान समान आहे मी amps मध्ये (अ)
प्रतिरोधकाच्या व्होल्टेज व्ही व्होल्ट (व्ही) मधील वेळा
पी = आय × व्ही
विद्युत्विरोधक वीज पी वॅट्स (प) मध्ये विद्युत्विरोधक वर्तमान चौरस मूल्य समान आहे मी amps मध्ये (अ)
ओम्म्स (Ω) मध्ये प्रतिरोधकाचा प्रतिकार आर करा
पी = मी 2 × आर
विद्युत्विरोधक वीज पी वॅट्स (प) मध्ये विद्युत्विरोधक च्या अनियमित चौरस मूल्य समान आहे व्ही व्होल्ट मध्ये (V)
ओम्म्स ( resistance ) मध्ये रेझिस्टरच्या रेझिस्टंट आर ने विभाजित :
पी = व्ही 2 / आर
समांतर मध्ये प्रतिरोधक
समांतर आर एकूण मध्ये प्रतिरोधकांचा एकूण समतुल्य प्रतिकार खालीलप्रमाणे आहेः
जेव्हा आपण समांतर प्रतिरोधक जोडता तेव्हा एकूण प्रतिकार कमी होतो.
मालिकांमधील प्रतिरोधक
मालिकेत resistors एकूण समतुल्य प्रतिकार आर एकूण प्रतिकार मूल्यांची बेरीज आहे:
आर एकूण = आर 1 + आर 2 + आर 3 + ...
म्हणून जेव्हा आपण मालिकांमध्ये प्रतिरोधक जोडाल तेव्हा एकूण प्रतिकार वाढविला जातो.
परिमाण आणि सामग्री प्रभावित करते
एक विद्युत्विरोधक च्या ohms प्रतिकार आर (Ω) रेझिस्टीविटी समान आहे ρ मीटर (म) विद्युत्विरोधक क्रॉस विभागाचा क्षेत्र भागाकार मध्ये विद्युत्तविरोधाचे माप-मीटर मध्ये (Ω ∙ मीटर) वेळा विद्युत्विरोधक च्या लांबी l एक चौरस मीटर मध्ये (मी 2 ):
प्रतिरोधक प्रतिमा
प्रतिरोधक चिन्हे
 |
प्रतिरोधक (आयईईई) | प्रतिरोधक सध्याचा प्रवाह कमी करते. |
 |
प्रतिरोधक (आयईसी) | |
 |
पोटेंटीमीटर (आयईईई) | Justडजेस्टेबल रेझिस्टर - मध्ये 3 टर्मिनल आहेत. |
 |
पोटेंटीमीटर (आयईसी) | |
 |
व्हेरिएबल रेझिस्टर / रिओस्टॅट (आयईईई) | Justडजेस्टेबल रेझिस्टर - मध्ये 2 टर्मिनल आहेत. |
 |
व्हेरिएबल रेझिस्टर / रिओस्टॅट (आयईसी) | |
 |
ट्रिमर रेझिस्टर | प्रीसेस्ट प्रतिरोधक |
 |
थर्मिस्टर | थर्मल रेझिस्टर - तापमान बदलल्यास प्रतिरोध बदला |
 |
फोटोरॅसिस्टर / लाइट डिपेंडेंट रेझिस्टर (एलडीआर) | प्रकाशानुसार प्रतिकार बदलतो |
प्रतिरोधक रंग कोड
रेझिस्टरचा प्रतिरोध आणि त्याची सहनशीलता रेझिस्टरवर कलर कोड बँड सह चिन्हांकित केलेली आहे जी प्रतिरोध मूल्य दर्शवते.
येथे 3 प्रकारचे रंग कोड आहेत:
- 4 बँड: अंक, अंक, गुणक, सहिष्णुता.
- 5 बँड: अंक, अंक, अंक, गुणक, सहिष्णुता.
- 6 बँड: अंक, अंक, अंक, गुणक, सहिष्णुता, तापमान गुणांक
4 बँड रेझिस्टरची प्रतिकार गणना
आर = (10 × अंक 1 + अंक 2 ) × गुणक
5 किंवा 6 बँड प्रतिरोधकाची प्रतिरोध गणना
आर = (100 × अंक 1 + 10 × अंक 2 + अंक 3 ) × गुणक
प्रतिरोधक प्रकार
| व्हेरिएबल रेझिस्टर | व्हेरिएबल रेझिस्टरमध्ये समायोज्य प्रतिरोध (2 टर्मिनल्स) असतात |
| पोटेंटीमीटर | पेंटीओमीटरमध्ये बदलानुकारी प्रतिकार (3 टर्मिनल्स) असतात |
| फोटो-प्रतिरोधक | प्रकाशाच्या संपर्कात असताना प्रतिकार कमी करते |
| शक्ती प्रतिरोधक | पॉवर रेझिस्टर उच्च पावर सर्किट्ससाठी वापरला जातो आणि त्यात मोठे परिमाण आहेत. |
| पृष्ठभाग माउंट (एसएमटी / एसएमडी) प्रतिरोधक |
एसएमटी / एसएमडी प्रतिरोधकांना लहान परिमाण आहेत. प्रतिरोधक मुद्रित सर्किट बोर्ड (पीसीबी) वर पृष्ठभाग आरोहित आहेत, ही पद्धत वेगवान आहे आणि त्यासाठी लहान बोर्ड क्षेत्र आवश्यक आहे. |
| प्रतिरोधक नेटवर्क | रेझिस्टर नेटवर्क ही एक चिप आहे ज्यात समान किंवा भिन्न मूल्यांसह अनेक प्रतिरोधक असतात. |
| कार्बन प्रतिरोधक | |
| चिप प्रतिरोधक | |
| मेटल-ऑक्साइड प्रतिरोधक | |
| कुंभारकामविषयक प्रतिरोधक |
पुल-अप प्रतिरोधक
डिजिटल सर्किटमध्ये, पुल-अप प्रतिरोधक हा एक नियमित प्रतिरोधक आहे जो उच्च व्होल्टेज पुरवठा (उदा. + 5 व्ही किंवा + 12 व्ही) शी जोडलेला असतो आणि डिव्हाइसचे इनपुट किंवा आउटपुट पातळी '1' वर सेट करतो.
इनपुट / आउटपुट डिस्कनेक्ट केले की पुल-अप रेझिस्टरने स्तर 1 'वर सेट केले. जेव्हा इनपुट / आउटपुट कनेक्ट केलेले असते, तेव्हा डिव्हाइस डिव्हाइसद्वारे स्तर निश्चित केले जाते आणि पुल-अप प्रतिरोधक अधिलिखित होते.
पुल-डाउन प्रतिरोधक
डिजिटल सर्किटमध्ये, पुल-डाऊन प्रतिरोधक नियमित रेझिस्टर असतो जो ग्राउंड (0 व्ही) शी जोडलेला असतो आणि डिव्हाइसचे इनपुट किंवा आउटपुट पातळी '0' वर सेट करतो.
इनपुट / आउटपुट डिस्कनेक्ट केले की पुल-डाउन रेझिस्टरने स्तर 0 'वर सेट केले. जेव्हा इनपुट / आउटपुट कनेक्ट केलेले असते, तेव्हा डिव्हाइस डिव्हाइसद्वारे पातळी निश्चित केली जाते आणि पुल-डाउन रेझिस्टरला अधिलिखित करते.
हे देखील पहा
इलेक्ट्रॉनिक घटक
वेगवान सारण्या